Với chi phí thấp, công dụng diệt khuẩn nhanh và độc tính thấp. Liệu pháp Phage có thể giúp kiểm soát vi khuẩn gây bệnh thay cho kháng sinh. Phage đóng vai trò quan trọng trong các trại sản xuất giống hoặc nuôi thủy sản không xương sống.
Trong quá trình nuôi trồng thủy sản, kháng sinh là yếu tố không thể thiếu giúp kiểm soát vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh cũng tồn tại tác động tiêu cực và hạn chế nhất định. Từ đó, liệu pháp page được biết đến là phương pháp mới để kiểm soát bệnh hiệu quả. Page sử dụng thể thực khuẩn còn được gọi là virus có khả năng diệt khuẩn.
Thể thực khuẩn (phage)
Với số lượng khoảng 100 tỷ phần tử virus tồn tại trong 1 lít nước. Đây là loài sinh vật chiếm số lượng nhiều nhất trên trái đất. Phage có góp phần quan trọng trong động lực học đại dương. Hàng ngày chúng sẽ khử quần thể vi khuẩn trên trái đất từ 20% – 40%. Việc cảm nhiễm bằng thể thực khuẩn đặc hiệu sẽ chỉ hoạt động trên tiểu quần thể đặc hiệu. Bởi phage có tác dụng trên một nhóm vi khuẩn chủ đặc hiệu.
Phage được phát hiện vào năm 1917. Từ đó, chúng được áp dụng trong việc điều trị và kiểm soát vi khuẩn gây bệnh. Phương pháp điều trị có hiệu quả này đã được phát triển để chữa trị bệnh nhiễm trùng ở người và gia súc. Nhưng phần nào đó chúng đã bị lãng quên khi kháng sinh đã được thương mại hóa rộng rãi.
Liệu pháp Phage trong nuôi trồng thủy sản
Trong nuôi trồng thủy sản, liệu pháp phage đã được đánh giá đầu tiên vào đầu những năm 1980 để kiểm soát bệnh nhiễm trùng huyết do Aeromonas và bệnh Edwardsiella trên cá chạch. Sau đó kiểm soát bệnh do Vibrio ở cá măng, cũng như những bệnh khác ở các loài khác.
Hiện nay, liệu pháp này đang được đánh giá để ngăn ngừa bệnh do Vibrio ở giáp xác, Streptcoccus iniae ở cá chẽm và Aeromonas hydrophila ở cá chẽm sọc. Hầu hết các nghiên cứu đều được thực hiện với ấu trùng cá có vẩy hoặc cá trưởng thành, mà phage được tiêm hoặc trộn vào thức ăn cho cá ăn.
Liệu pháp Phage có tốt hơn kháng sinh không?
Liệu pháp phage có tính đặc hiệu cao và có tác dụng diệt khuẩn nhanh. Các thể thực khuẩn tự sao chép có tính ổn định, độc tính thấp, chi phí sản xuất thấp. Những thuộc tính này khiến cho liệu pháp phage trở thành một công nghệ rất hấp dẫn đối với ngành nuôi trồng thủy sản.
Nghiên cứu với ấu trùng tôm sú, Penaeus monodon, cho thấy việc sử dụng phage của Vibrio harveyi đã cải thiện tỉ lệ sống của ấu trùng gần gấp đôi tôm được điều trị bằng hỗn hợp kháng sinh. Hầu hết, phage chỉ cảm nhiễm một loại vi khuẩn. Nên nếu vi khuẩn khác hơn loài đích mà phage có tác dụng thì liệu pháp phage sẽ không hoạt động. Chỉ có một khả năng là sử dụng hỗn hợp phage để giải quyết nhiều bệnh khác nhau do nhiều loại vi khuẩn khác nhau gây ra.
Thách thức
Nghiên cứu hiện nay đang đánh giá các enzyme được mã hóa bởi phage có thể tiêu hủy vách tế bào của vi khuẩn. Và các protein sử dụng phage để kiểm soát quá trình trao đổi chất của vi khuẩn. Sự thành công của liệu pháp phage phụ thuộc vào khả năng của phage xâm nhập vào vi khuẩn đích. Vì vậy nếu vi khuẩn thẩm thấu qua các mô và định cư tại các màng sinh học. Thì phage sẽ khó khăn hơn để xâm nhập vào vi khuẩn, và liệu pháp phage sẽ không hoạt động.
Xem thêm nhiều thông tin hữu ích tại đây!
Trần Hiền
Nguồn: vpas.com.vn