Theo khuyến cáo, nếu tôm có biểu hiện chậm lớn, bỏ ăn, lờ đờ, tấp mé và rớt đáy. Đặc biệt tôm mềm vỏ, đổi màu thì chính là biểu hiện của bệnh hoại tử gan tụy. Bệnh khiến tôm chết sớm và nhanh hơn. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, có thể kể đến chất lượng tôm giống kém, môi trường nuôi bất lợi. Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính thường xảy ra vào mùa mưa.
Hội chứng hoại tử gan tuỵ cấp (Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease – AHPND) hay Hội chứng tôm chết sớm (Early Mortality Syndrome – EMS). Được ghi nhận lần đầu tiên ở Trung Quốc năm 2000. Tại Việt Nam năm 2010, ở Malaixia và Thái Lan năm 2011 và ở Mêhicô năm 2013. Bệnh đã gây ra hậu quả nghiêm trọng cho người chăn nuôi tôm.
Nguyên nhân
Triệu chứng, bệnh tích
- Tôm bệnh bơi lờ đờ, tấp mé bờ, nhiều trường hợp tôm rớt đáy rất nhanh.
- Gan tụy sưng, nhũn, nhạt màu, hoặc gan teo (gan chai), sậm màu. Gan tụy không còn các giọt dầu và bị phá hủy do nhiễm khuẩn.
- Vỏ mềm, ruột ít hoặc không có thức ăn, nếu tôm thẻ thường kèm đục cơ.
- Gan tụy tôm bị nhạt màu
- Gan tụy tôm sưng to
- Gan tụy tôm nhũn và bở
- Gan tụy tôm chai (gan cao su)
Biện pháp kiểm soát bệnh hoại tử gan tụy
- Lịch sử ngành bệnh học tôm cho thấy việc điều trị sau khi bệnh đã xảy ra là rất khó, do tôm không có hệ miễn dịch đặc hiệu; sau khi mắc bệnh tôm thường bỏ ăn nên không đưa thuốc vào được; và thường khi mắc bệnh, tôm chết rất nhanh nên khó có thể điều trị kịp. Biện pháp phòng bệnh là khả thi nhất và có thể áp dụng trên diện rộng.
- Chọn giống tốt gan tụy lấp đầy vỏ đầu ngực, quan sát kính hiển vi thấy nhiều giọt dầu. Tuyệt đối không chọn tôm phát sáng. Nên mua giống từ nhiều trại và các mẻ khác nhau để giảm rủi ro.
- Trong thời gian ương, người nuôi cần tạo môi trường thật tốt (thật nhiều ôxy, khoáng, pH ≥ 7,8, độ kiềm ≥ 100 ppm) và bổ sung dinh dưỡng dồi dào (vitamin, khoáng, acid hữu cơ). Tôm qua giai đoạn ương 1-3 tuần sẽ được tăng cường sức khỏe, có khả năng thích ứng tốt hơn khi thả vào ao lớn.
- Dọn sạch bùn đen, phơi khô nền đáy (vùng không nhiễm phèn). Tuyệt đối không sử dụng thuốc trừ sâu để diệt cua còng. Gây màu nước ổn định và sát trùng nước.
- Thả mật độ vừa sức
- Giữ môi trường ổn định.
Chủ động phòng bệnh hoại tử gan tụy
- Sử dụng BIO OXYTETRA FOR AQUACULTURE giúp hỗ trợ trị bệnh nhiễm khuẩn do Vibrio ngay khi chuyển sang thức ăn số 1 (ngày thứ 6 hay thứ 7), mỗi đợt trộn thuốc 7 ngày và nghỉ 7 ngày và kết thúc ở ngày thứ 42-45.
- Xen kẽ giữa các đợt trộn thuốc, người nuôi bổ sung vitamin và khoáng giúp tôm phát triển, hạ pH đường ruột và kích thích tôm bắt mồi.
- Lấn át số lượng vi khuẩn gây hại Vibrio và phân hủy chất thải bằng cách cấy vi sinh BIO ZEOGREEN định kỳ 7 ngày. Phòng khí độc H2S tích tụ ở bùn đen đáy ao bằng vi sinh POND FLOC ở ngày nuôi 30, 60 và sau đó định kỳ 10 ngày/lần.
- Nếu áp lực bệnh gia tăng (ao xung quanh bệnh) hoặc khi điều trị bệnh gan tụy, nước ao cần được sát trùng bằng BIO BKC 80 FOR SHRIMP, sau 24 tiếng cấy vi sinh BIO ZEOGREEN trở lại.
- Trong 20 ngày đầu tiên, tôm sẽ lột xác nhiều lần do tôm nhỏ có chu kỳ lột xác ngắn (1,5-5 ngày/lần), người nuôi cần liên tục cung cấp khoáng BIO ACTIVIT FOR SHRIMP định kỳ 10 ngày.